Written by Klaudia Tokarska on 12 czerwca 2021

Jak karmić psa?

Blog

Czasy, w których psy musiały żywić się resztkami ze stołu Pańskiego minęły dawno. Pomimo, że jako właściciele mamy do wyboru wiele sposobów karmienia naszych czworonogów, nie staje się to łatwiejsze. Mnogość sposobów żywienia, karm dostępnych na rynku i jeszcze więcej krążących wokół nich opinii, może przytłaczać. Dlatego właśnie poniżej znajduje się instrukcja, która mam nadzieję, poniekąd ułatwi ten wybór i przybliży świat psiego jedzenia.

Zacznijmy więc od tego, czego potrzebuje pies do życia? Nie jest to tak oczywiste, jakby nam się wydawało, ponieważ nawyki żywieniowe psa różnią się od naszych.

Pies jest względnym mięsożercą ¹. Oznacza to, że do życia konieczne jest mu głównie mięso, ale nie tylko. No i tu pojawiają się schody. Każdy z nas zna kogoś, kto karmi swojego psa gotowanym makaronem, ryżem czy ziemniakami z dodatkiem np. kości, mięsa czy warzyw. Taki rodzaj żywienia z reguły prowadzi do licznych zaburzeń i niedoborów w organizmie. Czy zawsze? Nie. Czy istnieją psy, które tak jedzą i żyją? Tak. Ale czy jeśli mój dziadek pali 2 paczki papierosów dziennie i żyje 95 lat, to znaczy, że papierosy są zdrowe? Ale o tym później. Przejdźmy do bardziej szczegółowych wymagań żywieniowych psów.

Aby ustalić potrzeby naszego psa, musimy najpierw określić stan fizjologiczny w jakim się on znajduje. Inne są potrzeby suczki w ciąży, a inne psiego seniora czy szczenięcia. Poznanie aktualnych i indywidualnych potrzeb naszego czworonoga, to pierwszy stopień do wyboru odpowiedniego żywienia.

Drugim etapem jest odpowiedzenie sobie na pytanie: Czy mój pies ma na coś alergię lub czy jego układ pokarmowy czegoś nie toleruje? Jeśli zauważyliśmy takie zjawisko, musimy wykluczyć owy produkt bądź produkty z jadłospisu. No bo co nam po świetniej karmie z super składem, jeśli naszego psa będzie po niej bolał brzuch?

Pod uwagę musimy też wziąć aktywność naszego psa. Tak jak u ludzi, sportowcy mogą, a w zasadzie muszą pozwolić sobie na przyjęcie większej ilości kalorii w ciągu doby. Pies taki jak parson, z reguły cały dzień gdzieś gna, a właściciel dostarcza mu dużo ruchu. Będzie od tym samym potrzebował z reguły więcej energii niż tyle samo ważący kanapowiec.

Co należy zaspokoić psu w żywieniu?

• Zapotrzebowanie na białko
• Zapotrzebowanie na tłuszcze
• Zapotrzebowanie na energię
• Składniki mineralne

Teraz powiedzmy sobie, co się stanie jeśli czegoś będziemy dostarczać psu za dużo lub za mało?

W przypadku zbyt dużej ilości białka, nie mamy z reguły powodów do zmartwień. Nie wpływa ono negatywnie na organizm. Chyba, że nasz pies boryka się z niewydolnością nerek. Wtedy nadmiar białka pogłębia objawy chorobowe i może prowadzić do szybszej śmierci zwierzaka.

Zbyt duża podaż tłuszczu, prowadzi do wzrostu masy ciała, a w konsekwencji do nadwagi lub otyłości. Dieta ze zbyt dużą ilością tłuszczu obciąża także trzustkę i może prowadzić do jej zapalenia. Zbyt mała ilość może powodować problemy w rozrodzie.

Najtrudniejsze do zaspokojenia jest jednak zapotrzebowanie na makro i mikroelementy. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Poniższe tabele przedstawiają poszczególne makro i mikro elementy oraz konsekwencje wynikające nieprawidłowego ich dawkowania w diecie psa.

Makroelementy: Niedobór: Nadmiar:

Wapń	złamania kości, odwodnienie, brak apetytu, wypadanie zębów	niedobory fosforu, opóźniony wzrost, problemy z tarczycą
Fosfor	objawy podobne do tych występujących przy niedoborze wapnia	uszkodzenie nerek
Sód	spadek masy ciała, obniżony wzrost, zahamowanie laktacji	zaparcia, brak apetytu, świąd skóry, drgawki, nadciśnienie w chorobach serca i nerek, a nawet śmierć
Magnez	przeczulica, drgawki, zahamowanie wzrostu	biegunka
Potas	apatia, słabość mięśniowa, brak apetytu, obniżone napięcie mięśniowe, paraliż wstępujący, niestrawność	zatrzymanie akcji serca

Mikroelementy: Niedobór: Nadmiar:

Żelazo	niedokrwistość mikrocytarna i hipochromatyczna	brak apetytu, spadek masy ciała,
Cynk	brak apetytu, spadek masy ciała, wymioty, spowolniony wzrost, zmiany skórne	niedobory wapnia
Miedź	zmiany kostne, niedokrwistość, zaburzenia nerwowo-mięśniowe	zapalenie wątroby (u Bedlington Terrierów)
Mangan	zaburzenia rozrodu, poroniena, sztywny chód, powiększenie stawów, krótkie i cienkie kości	spadek płodności, częściowy albinizm
Jod	niedoczynność tarczycy (wyłysienia, zmatowienie sierści, apatia)	zmiany skórne, brak apetytu, gorączka
Selen	dystrofia mięśniowa, spadek apetytu, zaburzenia w rozrodzie, obrzęki podskórne	nerwowość, brak apetytu, wymioty, osłabienie mięśniowe, duszność, a nawet śmierć

Dodatkowym, bardzo ważnym elementem przy komponowaniu diety dla psa jest stosunek wapnia do fosforu, który powinien wynosić 1,5 : 1. Zaburzenie tej równowagi może prowadzić do odwapnienia czy tężyczki.

Jak widać konsekwencje źle zbilansowanego pożywienia mogą być fatalne w skutkach. Dlatego tak ważne jest, abyśmy zdawali sobie z nich sprawę i podeszli do żywienia naszych zwierząt odpowiedzialnie. Teraz zadajmy sobie pytanie. Ile selenu i jodu znajduje się w ugotowanym przez nas w domu mięsie z makaronem, czy wątróbce z ryżem? i jaki jest tam stosunek wapnia do fosforu? Jeśli nie znacie odpowiedzi na to pytanie, to znak, że samodzielne żywienie lepiej odłóżcie na razie na półkę. Podroby same z siebie zawierają dużo fosforu, a bardzo mało wapnia i stosunek tych pierwiastków w podrobach, wynosi około 1:28. Tak więc nieszczęście gotowe. Ale jakie mamy w takim razie opcje, jeśli chcemy żywić swojego psa? Innymi słowy, jakie mamy rodzaje karm?

Rodzaje karm:

Rynek prezentuje nam szereg karm komercyjnych. Zarówno mokrych, jak i suchych. Różnią się one składem i jakością użytych składników. Znajdziemy w sklepach cały ich przekrój, od „koszmarnych” po świetne. Jeśli znamy się na dietetyce i mamy czas oraz środki, które możemy poświęcić. Do wyboru pozostaje nam także dieta BARF lub Whole Pray. Czyli samodzielnie komponowane posiłki składające się z mięsa (bardzo wysokiej jakości), owoców, warzyw i suplementów – tak w skrócie. O nich bardziej szczegółowo będzie w innym wpisie. Zaznaczę tylko, że są to sposoby żywienia psów dla zaawansowanych. Na rynku dostępne są już gotowe skomponowane mieszanki udające takie żywienie. Jednak nie mają one z nimi zbyt wiele wspólnego i są raczej słabej jakości. Aby komponować posiłki w domu, należy mieć dużą wiedzę, komponować je w oparciu o zalecenia FEDIAF’u, czyli utrzymywać w równowadze wszystkie składniki, o których mowa była w tabelkach powyżej oraz przygotować portfel na duże wydatki. Począwszy od zakupu gigantycznej zamrażalki na mięso.

Z tzw. karm komercyjnych możemy wybrać między karmą suchą lub mokrą. Na wstępie musimy obalić mit, że karma sucha jest czymś złym dla psa. Absolutnie nie. Jak już zauważyliśmy, że prawidłowe skomponowanie posiłku jest bardzo trudne i wymaga dużej wiedzy z zakresu chemii. Możemy pozwolić by ktoś zrobił to za nas. Karmy dopuszczone na rynek muszą być prawidłowo zbilansowane. Co za tym idzie, nie chcąc nikomu sprawić przykrości, muszę jednak stwierdzić, że prawdopodobnie zdrowszym dla psa jest żywienie go pedigree niźli ugotowanym przez nieświadomego pańcia obiadkiem. Skoro już to wiemy. Musimy też zdać sobie sprawę z tego, że psy, tak jak i ludzie, czym lepiej żywione, tym zdrowsze. No dobrze, ale jak odróżnić karmę słabej jakości, od tej dobrej? Bardzo prosto! Czytać skład. Czytanie składów naszego własnego jedzenia także jest dobrym nawykiem. Dla przykładu: Możemy w sklepie sięgnąć po dwie butelki z pomarańczowym płynem w środku. Wydawać by się mogło, że obydwie zawierają sok pomarańczowy. Kolor jest taki sam, na rysunku pomarańcze, ekologiczna etykieta, także utrzymuje nas w tym przekonaniu. Jednak gdy zaczniemy czytać jej rewers, okazać się może, że jeden napój to 100% czysty sok z miąższem, a skład tego drugiego to woda, sok pomarańczowy z zagęszczonego soku (19%), syrop glukozowo-fruktozowy i/lub cukier , sok brzoskwiniowy z zagęszczonego soku (1%), koncentrat cytrynowy, aromaty, kwas askorbinowy (E 300), itd. Jasno widać, że to drugie z sokiem ma wspólnego… 20%. A to pierwsze to sok. Tak samo jest z karmami. Poniżej znajdują się dwa składy. Jeden należy do właśnie Pedigree produkowanego przez Marsa (tak, tego od batonów i tak, jest to ta sama firma, która produkuje Royal Canin), a drugi do karmy wysokiej jakości jaką jest Carnilove produkowany przez Brita (nie, nie tego od dzbanków filtrujących).

Pedigree dla psów dorosłych z wołowiną i warzywami

Carnilove łosoś dla psów dorosłych

SKŁAD: Zboża, mięso oraz produkty pochodzenia zwierzęcego (18%, w tym 4% wołowiny w kawałkach o kolorze brązowym), oleje i tłuszcze (w tym 0,4% oleju słonecznikowego), roślinne ekstrakty białkowe, produkty pochodzenia roślinnego (w tym 1% suszonych wytłoków buraczanych), minerały, warzywa (4% marchwi w kawałkach o kolorze pomarańczowym, 4% groszku w kolorze zielonym).

SKŁAD: mączka z łososia (25%), łosoś bez ości (20%), żółty groszek (20%),  mączka  ze  śledzia  (10%),  tłuszcz  z  kurczaka  (konserwowany mieszaniną  tokoferoli,  9%),  wątróbka  z  kurczaka  (3%),  jabłko  (3%), skrobia  tapioka  (3%),  olej  z  łososia  (3%),  marchew  (1%),  nasiona lnu (1%), ciecierzyca (1%), hydrolizowane muszle skorupiaków (źródło  glukozaminy,  0,026%),  ekstrakt  z  chrząstki  (źródło  chondroityny, 0,016%),    drożdże    browarniane    (źródło    mannooligosacharydów, 0,015%),   korzeń   cykorii   (źródło   fruktooligosacharydów,   0,01%), Jukka  Schidigera  (0,01%),  algi  (0,01%),  Psyllium  (0,01%),  tymianek (0,01%),  rozmaryn  (0,01%),  oregano  (0,01%),  żurawina  (0,0008%), borówka (0,0008%), malina (0,0008%).

Jak widzimy w Predigree mięsa oraz odpadów zwierzęcych jak np. oczy, czy skóra, mamy 18% i to by było na tyle. W Carnilov’ie mamy mięsa 58%. Niech Was nie przestraszy słowo „mączka”. To nic innego jak określenie już wysuszonego mięsa, które ma za zadanie podkreślić, że te 25%, to naprawdę 25% mięsa. Gdyby napisane było „25% świeżego łososia” oznaczałoby, że de facto mięsa będzie znacznie mniej, bo musimy od tej ilości odjąć jeszcze wodę. Ale to już są niuanse, w które z czasem każdy się zagłębi. Wracając do sedna. Kluczem do sukcesu jest czytanie składów. Mięso musi być na pierwszym miejscu.

No ale jakie? Jakiekolwiek? Oczywiście, że nie. Karma powinna zawierać jak najwięcej mięsa mięśniowego a podroby nie powinny stanowić więcej niż 20%. W nadmiarze powodować mogą one biegunki.

Sucha czy Mokra?

Jeśli już zdecydujemy się na zakup karmy. To pozostaje nam jeszcze decyzja, czy karma ma być sucha, czy mokra. Powszechnie krążącą opinią jest, że karmy mokre są lepiej przyswajalne i zawierają więcej białka. Jednak wybór ten nie jest aż tak kluczowy jeśli rozprawiamy nad dobrej jakości karmą mokrą i dobrej jakości karmą suchą. Ponieważ obydwie pozwolą nam żywić psa na wysokim poziomie. Tutaj powinniśmy kierować się naszą wygodą, finansami i upodobaniami pupila. Z reguły karma mokra jest tą chętniej wybieraną przez czworonogi, ale nie jest to reguła. Czego dowodem jest nasza cudowna Enshi. Największa fanka suchej karmy, jaką świat widział. Woli ją ponad mokrą i wszelkie przysmaki.

Karma sucha na pewno będzie tańsza, z oczywistych względów. Pies musi zjeść jej mniej aby się najeść. Dla Enshi (6kg) dzienna dawka karmy suchej to 140g. Natomiast mokrej zjada prawie 400g. Do tego dochodzi jeszcze przechowywanie mokrej karmy. Puszki można zabezpieczać, ale i tak wysychają i znacząco tracą na smakowitości. Niedojedzone resztki natomiast z miski trzeba od razu wyrzucać. Z moich prywatnych wyliczeń wynika, że karmienie psów hodowlanych mokrą karmą, wynosi mnie miesięcznie około 4-5 razy drożej niż karmą suchą.

Jeśli ciężko nam się zdecydować i chcemy czasem odmiany dla naszych psów, możemy wybrać (tak jak zrobiłam to ja) żywienie mieszane. Zasada jest jedna. Nie podajemy karmy mokrej i suchej zmieszanej ze sobą, ponieważ inne pH potrzebne jest do strawienia mokrej i inne do strawienia suchej karmy. Przyznaje się bez bicia, że ja tę zasadę często łamię i używam mokrej jako dosmaczenia karmy suchej. Ale zasada brzmi: Nie wolno! Więc starajcie się tego nie robić, albo róbcie jeśli Wasz pies nie reaguje na to bulgotaniem w brzuchu. Oczywiście możemy podawać też psom przysmaki, warzywa i owoce wedle uznania. Z wyjątkiem tych dla niego niebezpiecznych jak np. cebula czy awokado.

Wydaje mi się, że większość najważniejszych aspektów żywienia psa w domu mamy omówione. Mam nadzieję, że wpis ten będzie przydatny i pomoże w wyborze karmy. Na zakończenie. Poniżej znajduje się tabelka zawierająca bardzo dobre i dobre karmy suche i mokre. Według mojej analizy. Jeśli nie radzicie sobie z czytaniem etykiet, wystarczy wybrać dowolną karmę z listy, a macie pewność, że nie dajecie swojemu psu byle czego.

Karmy suche:	Karmy mokre:
Carnilove	Lunderland
Farmina	Boss
Ziwi Peak	Terra Canis
Alpha Spirit	Carnilove
Brit Care	Granata Pet
Orijen	Wataha
Silver Wolf	Pokusa
Taste of the Wild	Mac’s
Purizon	Wolfsblut
Wataha	Brit monoprotein
Wolf of Wilderness	Ziwi Peak
Alpha Wolf	Alpha Spirit

Pamiętać należy jednak, że każdy pies jest inny i co innego będzie mu służyło. Karma o świetnym składzie, na którą moje psy reagują bardzo dobrze, może powodować u innych biegunkę. Dlatego obserwujcie swoje psy. Ich stan zdrowia, samopoczucie, stolec, kondycje skóry i sierści. I na koniec:

Ładna kupa=szczęśliwy pies

Bibliografia:

1. Markowska M. (2017) „Podstawy żywienia psów i kotów” – Żywienie psów.

2. Homepage – FEDIAF